જો આપણે આ સિઝનમાં થોડી પણ બેદરકારી રાખીએ છીએ તો જીવલેણ બની શકે છે. કામના સમાચારમાં આજે આપણે જાણીશું કાળઝાળ ગરમી અને હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા માટેની ટિપ્સ. તેમજ આ ઋતુમાં શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઈએ તે વિશે પણ વાત કરીશું.
પ્રશ્ન: લૂ શું છે?
જવાબ: ઉનાળામાં જોરદાર ગરમ પવન ફૂંકાય તેને `લૂ' કહેવામાં આવે છે. એપ્રિલથી જૂન મહિનામાં આ સમસ્યા વધુ હોય છે, કારણ કે આ ત્રણ મહિનામાં તાપમાન ખૂબ જ વધારે હોય છે અને ખૂબ જ ગરમ અને સૂકા પવનો ફૂંકાય છે.
પ્રશ્ન: હીટ સ્ટ્રોક ક્યારે થાય છે?
જવાબ: જ્યારે તાપમાન ખૂબ વધારે હોય ત્યારે હીટ સ્ટ્રોક થાય છે. તે જ સમયે, જો તમારો ચહેરો અને માથું લાંબા સમય સુધી સીધી હવા અને સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં રહે છે, તો તમને લૂ લાગી શકે છે.
પ્રશ્ન: હીટસ્ટ્રોકના કારણો શું છે?
જવાબ: હીટ સ્ટ્રોક માટે કોઈ એક કે બે કારણો નથી. તેના એવા પણ ઘણા કારણો છે જે લાઈફસ્ટાઈલ સાથે સંબંધિત છે જેમ કે-
• ઠંડા હવામાનથી અથવા એસી રૂમમાંથી સીધો સૂર્યપ્રકાશ અને ગરમીમાં આવી જવું.
• ઘણા કલાકો સુધી ગરમ પવન અને સૂર્યના સંપર્કમાં રહેવું..
• ઉનાળામાં ખૂબ જ કસરત કરવી.
• શરીરની જરૂરિયાત કરતાં ઓછું પાણી પીવું.
• ઠંડા ગુણધર્મવાળી વસ્તુઓ ન ખાવાથી.
• હવા પસાર ન થઈ શકે તેવા કપડાં પહેરવા.
• ગરમીની સિઝનમાં વધુ પડતો દારૂ પીવાથી.
પ્રશ્ન: કેવી રીતે જાણી શકાય કે આપણે હીટ સ્ટ્રોકથી પીડિત છીએ?
જવાબ: જ્યારે નીચેના લક્ષણો શરીરમાં દેખાય છે, તેનો અર્થ એ છે કે તમે હીટ સ્ટ્રોકથી પીડિત છો.
• શરીરનું તાપમાન લગભગ 101 અથવા 102 ડિગ્રીથી વધુ હોવું જોઈએ.
• શરીર ગરમ અને લાલ થઈ જાય છે.
• પાણી પીધા પછી પણ વારંવાર તરસ લાગે છે.
• ત્વચા શુષ્ક થવા લાગે છે.
• પરસેવો બંધ થઈ જાય છે.
• ઊબકા આવે છે.
• ઊલટીઅને ઝાડા થવા લાગે છે.
• નબળાઈ અને થાક લાગે છે.
• માથાનો દુખાવો અને ચક્કર આવવા લાગે છે.
• હૃદયના ધબકારા વધે છે અને શ્વાસ ઝડપથી શરૂ થાય છે.
પ્રશ્ન: હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઈએ?
પ્રશ્ન: હીટસ્ટ્રોકનું સૌથી વધુ જોખમ કોને છે?
જવાબ:
• બાળકો
• વૃદ્ધ
• પહેલાથી બીમાર લોકો
• નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ
પ્રશ્ન: નિવારક પગલાં લેવા છતાં હીટસ્ટ્રોક થાય તો શું પગલાં લેવા જોઈએ?
જવાબ: ડૉક્ટરની સલાહ લો. આ ટિપ્સ અનુસરો.
જો તમને હીટ સ્ટ્રોક થાય છે, તો સૌથી પહેલા આ કામ કરો.
હીટ સ્ટ્રોકથી પીડિત વ્યક્તિને ઠંડી અને છાયાવાળી જગ્યાએ લઈ જાઓ.
• ભીના કપડાથી શરીરને હળવા હાથે લૂછી લો.
• અંડરઆર્મ્સ અને પીઠ પર બરફ ઘસો.
• થોડીવાર માટે ભીનો ટુવાલ માથા પર રાખો. જેથી મન શાંત થઈ શકે.
• શ્વાસને સામાન્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરો અને પાણી પીવો.
• ઓઆરએસ, મીઠું-સાકરનું શરબત અથવા લીંબુ પાણી પણ આપી શકાય.
• ઊલટી, ઝાડા અને ચક્કરના કિસ્સામાં, 108 પર એમ્બ્યુલન્સને કૉલ કરો.
તેને નજીકના આરોગ્ય કેન્દ્ર પર લઈ જાઓ